สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กับเส้นทางสายวิทยาศาสตร์

“สมเด็จแม่เคยรับสั่งว่าทรงมีลูกเพียง ๔ คน โปรดที่จะให้ศึกษาในแขนงวิชาต่าง ๆ กัน เพื่อที่จะได้มาทำประโยชน์ให้กับประเทศชาติได้หลายด้าน ดังนั้น เมื่อสมเด็จพระเทพรัตนฯ ทรงศึกษาทางด้านอักษรศาสตร์ก่อนแล้ว จึงได้ตัดสินใจมาเรียนทางด้านวิทยาศาสตร์ แม้จะชอบด้านศิลปะก็ตาม”

จากพระราชประสงค์ของพระราชมารดา คือ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เมื่อครั้งทรงพระเยาว์ ขณะดำรงพระยศ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี พระองค์จึงทรงตั้งพระทัยศึกษา โดยทรงมีพระปรีชาสามารถและทรงสนพระทัยวิชาคํานวณ และวิทยาศาสตร์ ในขณะเดียวกันโปรดศึกษาวิชาภาษาต่างประเทศ และวิชาด้านศิลปะควบคู่ไปด้วย เมื่อถึงเวลาเลือกสายการศึกษาในชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายและอุดมศึกษา ทรงเลือกเรียนสายวิทยาศาสตร์ เพื่อนำวิชาความรู้มาต่อยอดทำประโยชน์ เพื่อนำความสุขมาสู่ประชาชน

จากความตั้งพระทัยตลอดระยะเวลาที่ทรงศึกษาอยู่ ทำให้พระองค์ทรงได้รับความสำเร็จอย่างดีเลิศในด้านการศึกษาสาขาวิทยาศาสตร์ ดังนี้

- พ.ศ. ๒๕๒๒ ทรงสำเร็จการศึกษาปริญญาวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาอินทรีย์เคมี เกียรตินิยมอันดับ ๑ จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และทรงสอบได้ที่ ๑ ในวิชาเคมีและชีววิทยา ได้รับรางวัลเรียนดีจากมูลนิธิศาสตราจารย์ ดร.แถบ นีละนิธิ

- พ.ศ. ๒๕๒๘ ทรงสำเร็จการศึกษาปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาอินทรีย์เคมี มหาวิทยาลัยมหิดล

- พ.ศ. ๒๕๓๐ ทรงสำเร็จการอบรมระดับหลังปริญญาเอก (Post Doctoral Training) เรื่อง “Synthesis of Oligonucleotides Using Polymer Support and Their Applications in Genetic Engineering” จากมหาวิทยาลัยอูล์ม สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี

- พ.ศ. ๒๕๕๐ ทรงสำเร็จการศึกษาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

- พ.ศ. ๒๕๕๗ ทรงสำเร็จการศึกษาปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิทยาศาสตร์ชีวภาพทางสัตวแพทย์ (หลักสูตรนานาชาติ) คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

และด้วยที่ทรงเป็นนักวิทยาศาสตร์ผู้เปี่ยมล้นด้วยพระอัจฉริยภาพและผลงานโดดเด่นในหลายสาขา โดยเฉพาะด้านวิชาเคมี ทรงอุทิศพระองค์ศึกษาวิจัยองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ เพื่อนำมาปรับใช้ในการพัฒนาประเทศชาติให้เจริญก้าวหน้าทัดเทียมอารยประเทศ และเพื่อดูแลอาณาประชาราษฎร์ให้มีความสุข อยู่ดีกินดี ทรงได้รับการยกย่องจากนานาประเทศในฐานะที่ทรงเป็นนักวิทยาศาสตร์ชั้นนำของโลก และทรงได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายรางวัลเทิดพระเกียรติระดับนานาชาติเป็นจำนวนมาก สมกับพระสมัญญานาม “เจ้าฟ้านักวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี” อาทิ

- รางวัล UNESCO’s Albert Einstein Gold Medal พ.ศ. ๒๕๒๙ ณ สาธารณรัฐฝรั่งเศส

รางวัลเหรียญทองคำที่ระลึกแอลเบิร์ตไอน์สไตน์ จากองค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือยูเนสโก เพื่อเชิดชูเกียรตินักวิทยาศาสตร์ที่เป็นบุคคลตัวอย่างทางวิชาการ การส่งเสริมงานด้านวิทยาศาสตร์ มีผลงานดีเด่นเป็นพิเศษและเป็นที่รู้จักในระดับนานาชาติ โดยทรงเป็นบุคคลที่ ๓ ในโลก และเป็นนักวิทยาศาสตร์สตรีพระองค์แรกของโลกที่ได้รับรางวัลนี้

- รางวัล Tree of Learning Award พ.ศ. ๒๕๓๓ ณ เครือรัฐออสเตรเลีย

- รางวัล EMS- Hollaender International Fellow Award พ.ศ. ๒๕๔๕ ณ สหรัฐอเมริกา

- รางวัล IFCS - Special Recognition Award พ.ศ. ๒๕๔๙ ณ สาธารณรัฐฮังการี

- รางวัล Nagoya Medal Special Award พ.ศ.๒๕๔๙ ณ ประเทศญี่ปุ่น

- รางวัล Albert Hofmann Centennial Gold Medal Award พ.ศ. ๒๕๕๐ ณ สมาพันธรัฐสวิส

- รางวัล Windaus Medal พ.ศ. ๒๕๕๒ ณ สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี

- รางวัล Ramazzini Award 2009 พ.ศ. ๒๕๕๒ ณ สาธารณรัฐอิตาลี

- รางวัล N.D. Zelinsky Award พ.ศ. ๒๕๕๔ ณ สหพันธรัฐรัสเซีย

- รางวัลสตรีผู้ทรงเกียรติที่มีบทบาทดีเด่น สาขาวิชาเคมีของโลก พ.ศ. ๒๕๕๔ ณ เครือรัฐเปอร์โตริโก

- รางวัล Special Prize 2010 พ.ศ. ๒๕๕๔ ณ สาธารณรัฐเกาหลี

- รางวัล International Order of Merit of the Inventors - IOMI “INVENT AND SERVE” พ.ศ. ๒๕๕๔ ณ สาธารณรัฐเกาหลี

- รางวัล IUTOX 2013 Merit Award พ.ศ. ๒๕๕๖ ณ สาธารณรัฐเกาหลี

- รางวัลประกาศเกียรติคุณบุคคลผู้อุทิศตนเพื่อต่อต้านมะเร็ง แห่งพุทธศักราช ๒๕๖๓ (Grand Prix de la Charte de Paris 2020) พ.ศ. ๒๕๖๓ ณ สาธารณรัฐฝรั่งเศส

ที่มาข้อมูล

- หนังสือ “เหรียญกษาปณ์กรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. ๒๕๒๕ - ๒๕๔๒ โดยกรมธนารักษ์

- เว็บไซต์สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์ https://www.cri.or.th